Lean Leadership
Video beschikbaar voor leden na onze kick-off op 30/03/2022.
Leading with Respect
In onze trajecten bij bedrijven zien we één patroon telkens terugkomen: Lean bloeit wanneer leiders mensen ontwikkelen, niet processen. Tools brengen beweging, maar het zijn leiders die met respect leiden die echte, duurzame resultaten realiseren.
Tijdens onze recente After Work sessie “Lean with Respect” doken we dieper in deze cruciale dimensie van Lean – een thema dat zowel Michael Ballé (Lead With Respect) als Doug Bartholomew en Mike Orzen (How to Lead with Respect) helder beschrijven, maar dat in veel organisaties nog steeds onderbenut blijft.
Respect: het vergeten fundament van Lean
Lean wordt vaak geassocieerd met flow, waste, kaizen... maar wie wat dieper graaft ontdekt twee duidelijke fundamenten:
- Continuous improvement
- Respect for people.
Waar het eerste onderdeel meestal snel wordt omarmd, groeit het besef dat het tweede, respect, minstens even belangrijk is. In onze praktijk zien we dat respect vaak wordt verward met vriendelijk zijn, correct communiceren of duidelijke doelen geven. Maar zoals Jim Womack scherp stelt:
“Engaging in problem-solving is the highest form of respect…
Only mutual respect enables better work and higher performance.”
Respect tonen is dus niet hetzelfde als leading with respect.
Waar gaat het fout?
Veel organisaties investeren stevig in de tools van Lean: value stream mapping, 5S, boards, kaizen. Dat werkt, maar slechts tot een bepaald plafond omdat de andere pilaar van Lean nog ontbreekt: betrokkenheid, verantwoordelijkheid, en mensontwikkeling.
Mike Orzen zegt het treffend:
“Je kan geen Lean-huis bouwen op één pilaar.”
In onze eigen begeleidingstrajecten zien we exact hetzelfde:
👉 slechts een beperkt aantal leiders begrijpt Lean diepgaand,
👉 een grotere groep volgt,
👉 en een harde kern blijft vasthouden aan command & control.
En dat maakt resultaten… fragiel.
Wat doen de leiders die “het wel begrijpen” anders?
Dankzij onze eigen praktijkervaring én de inzichten van Ballé, Womack en Orzen, zien we een duidelijk patroon.
Leiders die Lean wérkelijk begrijpen:
✔ gaan naar het gemba om te leren – niet om te controleren
✔ investeren dagelijks in mensen, niet alleen in cijfers
✔ bouwen vertrouwen door échte dialoog
✔ stimuleren probleemoplossing door iedereen
✔ creëren betekenisvolle uitdagingen
✔ structureren samenwerking in plaats van escalatie
✔ leren zelf elke dag bij
Dit komt samen in een helder leiderschapsmodel – beschreven door Michael Ballé in Lead With Respect en door Mike Orzen in zijn workshop – dat bestaat uit zeven concrete praktijken.
De Zeven Praktijken van Leading with Respect
Deze praktijken zijn niet theoretisch; ze zijn uit het leven gegrepen van Lean-leiders wereldwijd én herkenbaar in elke organisatie waar we komen.
1. Go & See (Gemba)
Ga kijken. Zie het werk. Begrijp de obstakels. Hoor het echte verhaal.
2. Creëer een betekenisvolle uitdaging
Mensen werken anders wanneer ze weten waarom iets belangrijk is.
3. Luister écht
Niet om te reageren, maar om te begrijpen.
4. Onderwijs & coach
Probleemoplossing leer je door te doen. Leiders maken dat mogelijk.
5. Ondersteun anderen
Verwijder obstakels. Faciliteer kaizen. Toon dat je meedoet.
6. Stimuleer teamwork
Wees hard voor het probleem, niet voor de mens.
Teamwork = samen winnen.
7. Leer als leider
Elke dag biedt nieuwe inzichten – als je ze wil zien.
Deze zeven praktijken verhogen niet alleen de prestaties, maar ook de betrokkenheid, trots en groei van mensen.
Leading with Respect is geen soft skill
Integendeel. Het ís de skill die bepaalt of Lean duurzaam wordt — of slechts een façade blijft.
Orzen verwoordt het scherp: “Zonder respect heb je alleen de façade van Lean.”
Wanneer leiders deze zeven praktijken omarmen:
✔ ontstaat echte verantwoordelijkheid (geen angst om fouten te maken)
✔ groeit probleemoplossend vermogen door de hele organisatie
✔ stijgt de kwaliteit van samenwerking
✔ worden verbeteringen gedragen door teams, niet geduwd door directie
✔ groeit trots, eigenaarschap en motivatie
En dat is precies wat wij in de sterkste Lean-organisaties terugzien.
In onze eigen Lean-trajecten verwijzen we regelmatig naar:
The Gold Mine – introductie tot Lean in de praktijk
The Lean Manager – het volledige Lean-systeem in actie
Lead With Respect – concreet Lean-leiderschap in dagelijkse interacties
Gemba Walks – het belang van leren van het echte werk
Ze tonen dezelfde lijn:
👉 Lean werkt pas echt wanneer mensen centraal staan.
👉 En leiderschap met respect is de sleutel.
